Planiramo da ove godine istražimo antički Servicijum i srednjovjekovnu crkvu pod Vrbaškim gradom u današnjim Podgradcima. Očekuje nas i konzervacija rimske vile i srednjovjekovne crkve na lokalitetu Manastirište u G. Kijevcima, gdje je planirana izgradnja manastira i prvog arheološkog parka na ovom prostoru.
Rekao je ovo za “Glas Srpske” viši kustos arheolog Bojan Vujinović iz Zavičajnog muzeja Gradiška, gdje je juče otvorena stalna arheološka postavka pod nazivom “Arheološka baština opštine Gradiška od praistorije do kraja srednjeg vijeka”.
* GLAS: Koliki je značaj izloženih eksponata?
VUJINOVIĆ: To su eksponati koji svjedoče o dalekoj prošlosti naseljavanja naših krajeva, a među njima se kriju i neki od najznačajnijih do sada pronađenih na prostoru Republike Srpske. Prvenstveno mislim na parcijalni skelet ženske osobe iz Kočićeva sa kraja šestog milenijuma prije Hrista, koji predstavlja najstariji skelet pronađen na prostoru čitave BiH. Tu je i rekonstrukcija kuće sojeničarskog naselja iz Donje Doline, kao jednog od najvećih metalurgijskih centara jugoistočne Evrope iz perioda bronzanog i gvozdenog doba. Značajan je i Servicijum – vojni logor i sjedište jedne od tri flote na rijeci Savi iz rimskog perioda i grad Balkis – kasnoantički grad i najstariji episkopski centar na prostoru RS. Ne smijemo zaboraviti ni srednjovjekovni ćirilični natpis iz 1301. godine i glagoljični natpis iz 14. vijeka.
* GLAS: Zašto stalna arheološka postavka nije formirana ranije?
VUJINOVIĆ: Za realizaciju ovakvog projekta potrebno je mnogo novca. Volje nikada nije nedostajalo, ali tek sada smo uspjeli da prikupimo novac zahvaljujući domaćim i inostranim projektima, uz sufinansiranje opštine Gradiška.
* GLAS: Kakve manifestacije muzej priprema za ovu godinu?
VUJINOVIĆ: Muzej će i ove godine propratiti značajne manifestacije poput Međunarodnog dana muzeja i Noći muzeja. Tada ćemo organizovati veliku izložbu oldtajmera na otvorenom, arheološke radionice i školu slikanja za djecu.
* GLAS: Šta će sve biti dostupno posjetiocima u suvenirnici muzeja?
VUJINOVIĆ: Turisti će moći da kupe stručnu i naučnu literaturu o ovom dijelu RS. Na raspolaganju će biti i brojni suveniri i replike koji se dovode u vezu sa kulturno-istorijskim i prirodnim nasljeđem Gradiške i okoline.
Mogućnosti
* GLAS: Šta sve omogućava adaptacija izložbenog prostora?
VUJINOVIĆ: Iskreno se nadamo da ćemo unaprijediti kulturno-istorijsku i turističku ponudu opštine Gradiška i čitave regije. Tome će doprinijeti i stalna postavka, ali i prezentacija Servicijuma i srednjovjekovne crkve u Podgradcima.
Glas Srpske