SARAJEVO – Iako se više od milijardu maraka slilo u BiH od donatora, ali i domaćih kasa za obnovu kuća i prateće infrastrukture u povratničkim mjestima, status raseljenih i dalje u zemlji imaju 91.223 osobe.
Naime, u nacrtu izvještaja o realizaciji Revidirane strategije sprovođenje Aneksa sedam Dejtonskog mirovnog sporazuma za 2022. godinu navedeno je da je 59.155 raseljenih osoba sa trenutnim mjestom boravka u Srpskoj, odnosno 32.003 u FBiH te 65 u Brčkom.
Pored tog presjeka stanja broja raseljenih najnoviji podaci UNHCR-a pokazuju da je 16.935 izbjeglica iz BiH izvan zemlje. Najviše ih je u Srbiji i to 8.270, dok se na drugom mjestu nalazi Francuska u kojoj živi 4.099 izbjeglica, odnosno u Švajcarskoj njih 1.954.
– U BiH nije došlo do očekivanog smanjenja broja raseljenih lica. Odnosno taj broj se ne smanjuje proporcionalno broju izgrađenih-obnovljenih stambenih jedinica – navedeno je u dokumentu koji je u fazi konsultacija.
Nadležni navode i da je potrebno pokrenuti reviziju statusa raseljenih osoba u BiH, odnosno ističu da je gorući problem što se baza podataka o raseljenim ne ažurira.
Takođe, u istom dokumentu navedeni su ključni probleme koji otežavaju rješavanje problema raseljenih lica.
– Potrebe za obnovom infrastrukture su ogromne, a izdvojeni novac za te namjene nedovoljan. Slabi i interesovanje donatora za ovakve projekte, dok se lokalni organi pravdaju nedostatkom novca – stoji u pomenutom dokumentu.
Putna i vodovodna mreža u ruralnim povratničkim područjima još ne dobija dovoljno pažnje nadležnih, čime se indirektno otežava povratak.
– To primorava povratnike da potraže druga mjesta za život, jer nemaju osnovne uslove u predratnom mjestu stanovanja. Takođe nedostatak električne energije predstavlja ne samo kršenje temeljnog ljudskog prava na energent kao javno dobro, nego je poslije osiguranja “krova nad glavom” drugi limitirajući faktor planiranog povratka, a dugoročno, predstavlja i ključni uslov održivog povratka – stoji u dokumentu.
Naglašavaju da interesovanje za povratak značajno raste u područjima gdje je elektromreža rekonstruisana, odnosno izgrađena.
U dijelu dokumenta koji se odnosi na izdvajanje novca navedeno je da je od procijenjenog iznosa od 1,21 milijardu maraka za potrebe obnove stambenog fonda i prateće infrastrukture od 2009. do 2022. godine osigurao milijardu maraka iz kredita, donatora te sredstava udruženih u Fond za povratak, ali i novca koji su izdvojili entiteti i Brčko.
I direktor Republičkog sekretarijata za raseljena lica i migracije Davor Čordaš ranije je “Glasu” rekao da stranih donacija za finansiranje stambenih projekata praktično više nema u Srpskoj i BiH.
– Donatori ne žele da učestvuju u tim procesima, s obzirom na to da dio obnovljenih stambenih jedinica ne služi svrsi, odnosno ljudi ne žive u njima 365 dana, već dolaze jednom do dva puta godišnje. Niko neće praviti takva naselja i obnavljati kuće u kojima se neće živjeti stalno, niti odobriti kreditna sredstva za tako nešto – rekao je Čordaš.
Izvor: Glas Srpske