Kod spomenika “Ranjena ptica” u Gornjim Podgradcima danas je održana manifestacija – “Školski spomen čas” za učenike Osnovne škole ”Mladen Stojanović” Gornji Podgradci.
Organizatori ove manifestacije bili su Opštinski odbor SUBNOR-a Gradiška, Osnovna škola “Mladen Stojanović” Gornji Podgradci i Kulturni centar Gradiška.
Predavanje o značaju i simbolici spomenika “Ranjena ptica”, koji je sagrađen u znak sjećanja na djecu Kazare koja su odvedena u logore u Drugom svjetskom ratu i nisu se vratila, održao je profesor istorije Bojan Vujičić. Vujičić je naveo da je u junu i julu 1942. godine u jasenovačke logore smrti otjerano oko 80 000 stanovnika Potkozarja, a među njima bilo je više od 25 000 djece.
“Pretpostavlja se da je 11 200 djece iz Potkozaraja usvojeno u hrvatskim porodicama, a da je više od 4 700 ubijeno”, naveo je Vujičić. On je rekao da je spomenik “Ranjena ptica” sagrađen nakon priče “Arena traži vaše najmilije”, koja je pokrenuta u časopisu “Arena” 1963. godine. “Cilj ove akcije bio je da se pronađu djeca Kozare koja su odvena od svojih roditelja i koja ne znaju svoje porijeklo. Prema podacima Hrvatskog novinarskog društva tada je pronađeno 193 djece”, istakao je Vujičić.
Poznati banjalučki ginekolog, Milutin Vučkovac, koji je rođen u Gornim Podgradcima, naveo je da je preživio sve ratne strahote. Sa osam godina bio je u logoru Jastrebarsko i drugim jasenovačkim logorima, gdje mu je ubijena majka i dva djeda. Vučkovac kaže sve je to preživio i vratio se u svoje Podgradce, a kao i svi normalni ljudi sjeća se i želi da se to više nikada i nikome ne dogodi.
U programu manifestacije “Školski spomen čas” učestvovali su i učenici Osnovne škole “Mladen Stojanović” iz Gornjih Podgradaca, a cvijeće na spomenik “Ranjena ptice” položili su predstavnici SUBNOR-a, Udruženje logoraša Drugog svjetskog rata i Udruženja vojnih penzionera.
Spomenik „Ranjena ptica“ u zaseoku Jokino brdo u Gornjim Podgradcima izgrađen je 1983. godine, a djelo je slovenačkog skulptora Tone Svetine. Do posljednjeg rata je bio oaza umjetnosti i kulture, stjecište umjetnika i književnika sa područja bivše Jugoslavije. ’’Ranjena ptica’’ je dio jugoslovenskog projekta ’’Arena traži vaše najmilije’’, u okviru kojeg je snimljen film ’’Tri jablana’’, napisano nekoliko monodrama, među kojima ’’Joka kći kozaračka’’ Marina Zurla, roman ’’Vučići’’ i mnoge druge. Kulturni centar Gradiška prošle godine renovirao je ovaj spomenik, nakon čega je održan pjesnički čas na kome je učestvovao i poznati srpski pjesnik Ljubivoje Ršumović, a današnji “Školski spomen čas” nastavak je njegovanja tradicije sjećanja na stradalu djecu Kozare.
Radio Gradiška