BANJALUKA, TREBINJE – Vrijednost prodaje poljoprivrednih proizvoda na zelenim pijacama u Republici Srpskoj u aprilu 2020. godine u odnosu na isti mjesec prošle godine smanjena je za 33,4 odsto, a na pijacama potvrđuju da je zbog situacije izazvane kovidom-19 prodaja vidno opala.
Prema podacima Zavoda za statistiku RS, vrijednost poljoprivrednih proizvoda na pijacama u aprilu iznosila je 726.435 KM, što u poređenju sa istim mjesecom prošle godine predstavlja smanjenje od 364.082 KM.
“U poređenju sa martom 2020. godine, vrijednost prodaje u aprilu bila je manja za 17 odsto i iznosila je 149.713 KM”, podaci su Zavoda.
U strukturi ukupne prodaje poljoprivrednih proizvoda na zelenim pijacama u aprilu je najviše učestvovalo povrće sa 30,6 odsto, grupa ostali proizvodi sa 20,4 odsto i voće sa 20 odsto, dok su najmanje zastupljene prerađevine voća sa 1,7 odsto i grožđe sa 0,7 odsto.
Da je prodaja na pijacama značajno umanjena, svjedoče i prodavci na Gradskoj pijaci u Trebinju, koji kažu da se živost nakon ponovnog otvaranja vratila na ovu pijacu, za razliku od prodaje koja se nije ni izbliza vratila na stari nivo.
Prodavci kažu da i građani Trebinja dosta manje kupuju zeleniš, sir, kajmak, voće, nego ranije, a cjelokupna prodaja je drastično opala prvenstveno zbog nemogućnosti masovnih dolazaka kupaca iz Dubrovnika i Herceg Novog.
“U vrijeme pandemije je dosta ljudi iz Trebinja koji se ranije nisu bavili poljoprivredom obradilo poneki povrtnjak, tako da je i sa te strane opala naša prodaja, ali najviše štete imamo zbog nedolaska kupaca iz Dubrovnika i Herceg Novog, od kojih smo zarađivali najviše, da ne kažem da su nam, barem kada su u pitanju skuplji proizvodi, poput sira, kajmaka ili meda, oni bili glavne mušterije”, kaže jedan od prodavaca sa trebinjske pijace.
Dobar dio proizvoda bi, da nije bilo virusa korona, bio prodat i turistima, koji su najviše kupovali med, domaće žestoke rakije i sokove. Sve se to i sada nudi na pijaci, ali malo se šta proda.
“Proizvođači meda, kada su u pitanju trebinjske mušterije, uglavnom imaju standardne kupce koji im dolaze kući zbog kupovine, a na pijaci se takvim kupcima manje prodaje, tako da sada imate situaciju da naši kupci na pijaci malo pazare takve stvari, osim voća i povrća”, kažu prodavci.
Napominju da se, otkako su granice otvorene, već pojavljuju kupci iz regiona, ali sporadično, zbog ograničenih režima na granici, pa se nadaju da će prodaja početi kada sve mjere popuste.
Branko Mastalo, predsjednik Udruženja povrtara RS, za “Nezavisne” je rekao da je kupovina na pijacama opala jer u martu i aprilu tržnice nisu radile, a prema njegovim riječima, jedan od razloga je i to što je starijim građanima bilo zabranjeno kretanje.
“Zabrana kretanja za starije od 65 godina otežala je njihov dolazak na pijace i prodaju povrća koje uzgajaju. Prodaju je otežalo i to što se vikendima nije moglo putovati u druge opštine, čime su proizvođači bili spriječeni da svoje proizvode prodaju u tim opštinama, a time su bili spriječeni i trgovci da u jednoj opštini nabave povrće i da ga prodaju u drugoj”, naveo je Mastalo.
Dodao je da je bilo slučajeva da se određene vrste povrća nisu mogle prodati te su ih povrtari morali uništiti.
“Kupus i slične kulture koje su stigle rano, a zbog stanja izazvanog virusom korona nisu prodati, povrtari su morali uništiti”, kazao je Mastalo.
Istakao je da još ne znaju koliki su tačno gubici povrtara te da se rijetko ko time sada bavi.
“Mi povrtari smo se fokusirali da zasijemo što veće površine domaćim povrćem, nismo imali vremena da se bavimo problemima koji nas prate”, naveo je Mastalo.
Dragoja Dojčinović, predsjednik Udruženje voćara RS, rekao je da je jedan od razloga i to što je bio zabranjen uvoz voća iz drugih zemalja, kao i to što je domaća proizvodnja bila smanjena.
“Proizvodnja voća je i prošle godine bila umanjena za 50 odsto, a očekujemo da će ova godina biti čak i teža”, rekao je Dojčinović za “Nezavisne”.
Dodao je da je rod trešanja mali ove godine, ali da su vremenske prilike pogodovale uzgoju jagoda i malina.
“Zbog nedostatka ranih voćarskih proizvoda, otkupna cijena jagoda je veoma dobra, a pretpostavljamo da će tako biti i sa malinama”, rekao je Dojčinović.