BANJALUKA – Tačno 85.596 hektara poljoprivrednog zemljišta u 25 opština Republike Srpske – nešto manje od površine cijelog Trebinja – toliko bi nivo BiH da otme od Republike Srpske posljednjom odlukom Ustavnog suda BiH. Ovime bi se dodatno narušio dejtonski balans, kojim 51 odsto teritorije u BiH pripada Federaciji BiH, a 49 odsto Republici Srpskoj. Ministar poljoprivrede kaže da je ovo zemljište resurs velike vrijednosti, i da ga se neće lako odreći.
“Mi imamo negdje oko 700.000 hektara obradivih površina, od toga su oranice oko 500.000 hektara, a mi obrađujemo oko 300-350 hiljada hektara, zavisno od godine do godine. Radi se o stotinama miliona maraka, ali mi govorimo samo o zemljištu, kako sam i sam prezentovao, državnom, koje je bilo vlasništvo raznih poljoprivrednih kombinata. Mi imamo zadružno zemljište; imamo zemljište lokalnih zajednica; imamo zemljište koje se vodi na nekim mjesnim zajednicama”, izjavio je Boris Pašalić, ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske.
Odlukom Ustavnog suda, najviše bi bio pogođen Sokolac – više od 10,5 hiljada hektara poljoprivrednog zemljišta na teritoriji ove opštine bi bilo oteto od Srpske i prepisano na zajednički nivo vlasti. Šipovo i Nevesinje bi ostali bez više od 9.000 hektara, dok bi u Gradišci i Mrkonjić Gradu na BiH bilo prepisano 7.800, odnosno 7.300 hektara.
Ovo zemljište se nalazi u svim dijelovima Srpske, od Lijevča do Semberije, ali i nekoliko opština u Hercegovini, računajući i grad Trebinje. Uglavnom se radi o velikim i uređenim kompleksima sa najkvalitetnijim poljoprivrednim zemljištem i izgrađenom infrastrukturom, koji su nekada bili u vlasništvu velikih poljoprivrednih kombinata.
Milovan Bjelica, načelnik Sokoca, kaže da bi ova opština – u kojoj je oko 40 odsto teritorije poljoprivredno – odlukom Ustavnog suda mogla doći u veoma težak položaj.
“Ovo sve što je obradivo, i što vrijedi je obuhvaćeno ovom odlukom Ustavnog suda. To je preko 10 hiljada hektara, 100 hiljada dunuma, i to je veliki problem za opštinu, za njen dalji razvoj, za funkcionisanje. Izvršićemo konsultacije u nadležnom ministarstvu i u Vladi Republike Srpske, da vidimo kako nastaviti dalje”, kaže Milovan Bjelica, načelnik opštine Sokolac.
Iz ministarstva uvjeravaju da nema razloga za brigu, da su sigurni svi koji zemlju imaju pod koncesijom ili zakupom. Ministar Pašalić kaže da je cilj da se kompletno poljoprivredno zemljište koje pripada Republici Srpskoj stavi u funkciju. Podsjeća da svi misle na isti način – pripremljeni scenario u Sarajevu je neprovodiv, i naša poljoprivredna proizvodnja zbog toga neće da trpi. Odlukom Ustavnog suda BiH, koju osporava Republika Srpska, prema nekim procjenama obuhvaćeno je čak 200.000 hektara poljoprivrednog zemljišta.