GRADIŠKA – Proces dekarbonizacije proizvodnje kod malih i srednjih preduzeće u Republici Srpskoj, BiH i regionu samo u početku privrednicima izgreda kao trošak, ali je dugoročno gledano to prilika za primjenu pozitivnijeg načina poslovanja i jačanje konkurentnosti, poruka je seminara „Dekarbonizacija malih i srednjih preduzeća – izazovi i prilike“, koji je održan u gradiškom Kulturnom centru.
Aleksandar Simić, stručnjak iz oblasti održivog razvoja u Privrednoj komori Srbije i predavač na ovom seminaru, rekao je da je Evropska komisija prolongirala početak primjene CBAM-a, odnosno Uredbe o mehanizmu prilagođavanja cijene ugljenika na 1. januar 2027. godine, u odnosu na prvobitni planiranu primjenu od početka naredne godine.
Od tog datuma, tvrdi Simić, privrednici koji izvoze određene proizvode u EU biće obavezni da posjeduju karbonski otisak za svoje proizvode, odnosno izračun emisije ugljenika prilikom proizvodnje, kako bi izbjegli plaćanje takse.
Simić je ocijenio da BiH, Republika Srpska, Privredna komora i lokalne zajednice aktivno rade na prilagođavanju domaće privrede zahtjevima evropskog tržišta, te da se konstantno povećava proizvodnja energije iz obnovljivih izvora, posebno solarnih elektrana, što je veoma važno za karbonski otisak domaćeg proizvoda.
Gradonačelnik Gradiške Zoran Adžić istakao je da će veoma brzo Gradiška, koja troši oko 40 megavata električne energije, bili lokalna zajednica koja će iz solarnih elektrana proizvoditi više energije neko što je potrebno njenom stanovništvu i privredi.
„Trenutno iz postojećih solarnih elektrana na području Gradiške proizvodi se više od 10 megavata, u izgradnji su elektrane kapaciteta oko 40 megavata, a postoji mogućnost i izgradnje jedne velike solarne elektrane od 100 megavata. Problem je taj što se prilikom izvoza u EU sagledava državna struktura proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora i fosilnih goriva, koja je sada u procentu 70 naprema 30 odsto u korist fosilnih goriva, odnosno energije iz termoelektrana“, dodao je Adžić.
Seminar o temi dekarbonizacije malih i srednjih preduzeća organizovala je Privredna komora Republike Srpske, u saradnji sa gradovima Gradiška, Laktaši i Prnjavor i opštinom Srbac.
Olivera Radić iz Privredne komore Srpske rekla je da već duže vrijeme organizuju seminare i savjetuju privrednike kako da prilagode svoje proizvode regulativama EU, te kako da dođu do sredstava i subvencija za investicije koje se odnose na energetsku efikasnost.
Seminar „Dekarbonizacija malih i srednjih preduzeća – izazovi i prilike“, organizovan je uz podršku programa “Lokalni ekonomski razvoj u BiH”, koji sprovodi konzorcijum Karitas Švajcarske i NIRAS, a finansira Vlada Švajcarske.
Autor: M. Malešević / RTVG