LAKTAŠI – Posjetila sam ranovizantijski grad u Bakincima i definitivno se radi o ogromnom potencijalu za arheološka istraživanja i bez sumnje će biti otkriće od međunarodnog značaja, kaže Suzan Hakenbek, vanredni profesor za kasnu antiku na Univerzitetu u Kembridžu, koja je oduševljena onim što je vidjela na lokalitetu Gradina, u opštini Laktaši.
Taj lokalitet godinama privlači arheologe, i sadrži oko 100.000 kvadrata objekata različite namjene, a vjeruje se da je riječ o ostacima ranovizantijskog grada Balkis, koji se prvi put spominje davne 597. godine.
Stoga i ne čudi podatak da su, kako kaže Bojan Vujinović, arheolog u Zavičajnom muzeju Gradiška, već sada arheolozi sa Kembridža koji se bave periodom kasne antike zainteresovani da se segmentalno počne sa određenim fazama arheoloških istraživanja na Bakincima.
“Bila sam veoma iznenađena veličinom lokaliteta i stanjem očuvanosti zidova. Bojan i njegov tim su odradili fantastičan posao, jer su već do sada sondažno istražili tri bazilike po najvećim standardima. Ovaj lokalitet mogao bi da bude od revolucionarnog i presudnog značaja za razumijevanje ranog hrišćanstva u ovom regionu i socijalnu dinamiku života na granici vizantijskog carstva u ranom srednjem vijeku”, kazala je Suzan Hakenbek.
Vjeruje se da je Balkis porušen u naletu avarske vojske krajem šestog vijeka, kada je kompletno stanovništvo poubijano. Ipak, ostaci su impozantnih dimenzija i sadrže brojne objekte.
“Grad je opasan odbrambenim zidovima u dužini oko 480 metara, debljine oko 1,5 metara, a na pojedinim dijelovima oni dostižu visinu i preko četiri metra”, ističe Vujinović.
Prema njegovim riječima, već je ovdje pronađen objekat sa ulazom na jugoistoku, ali su van zidina grada nađene i tri ranovizantijske bazilike.
“Taj grad bio je regionalni centar i episkopsko sjedište u ovom dijelu nekadašnje Panonije, odnosno današnje sjeverne BiH. Da ova interesovanja inostranih stučnjaka nisu usamljena, ove godine kroz arheološka istraživanja u Bakincima očekujemo arheološke stručnjake iz Austrije i Slovenije, kako bismo kroz zajednički rad i stručne konsultacije unaprijedili rad”, naveo je Vujinović.
Vujinović ističe da je riječ o najstarijoj episkopiji na području današnje RS, te bi ovaj grad mogao biti veoma značajan i za vjerski i za turizam uopšte.
“Između ostalih, sarađujemo i sa Republičkim zavodom za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa”, kaže on, te ističe da je u toku procedura da ovaj lokalitet bude proglašen kulturnim dobrom od velikog značaja.
Nezavisne novine